Hyperloop: Ses Hızına Yakın Hızda Seyahat!

Kara, deniz, hava ve raylı sistemlerden sonra yepyeni bir ulaşım sistemi geliştirmek için kollar sıvandı.

Hyperloop (hız yuvarı) olarak adlandırılan bu yeni nesil, teknolojide çığır açacak ulaşım sistem, yüzeyde ses hızına yakın hızda seyahat edebilmemizi sağlayacak.

Hız yuvarı pratikte, raysız bir trene benziyor ve kötü hava şartlarına ve çarpmalara oldukça dayanıklı tasarlanıyor. Bu teknoloji ile, en hızlı ulaşım biçimi havayolu ulaşımı gibi, yüksek hızlarda seyahat edebilmek için gökyüzüne yükselmemize gerek kalmayacak.

Elon Musk da hyperloop teknolojisi için çalışmalar yürütüyor.

Hyperloop teknolojisi ilk defa, Tesla ve SpaceX’in CEO’su Elon Musk tarafından 2013 yılında tanıtıldı. Musk, şehirlerarası yolculukta devrim yaratmak amaçlı bir fikri ortaya sundu ve o zamanlar Tesla ile hiç alakası yoktu. Filmlerde gördüğümüz yüksek teknolojili kapsüllerin, insanları yaklaşık saatte 760 mil hızlarda taşıyacağı bir tüp sistemi önerdi.

Musk, sisteme ”Hyperloop” adını verdi ve 9 yılın sonunda, gerçeğe dönüşünü görmeye yaklaşmış olabiliriz. Nisan ayında bir tweet’te Musk, tünel açma şirketi The Boring Company’nin “çalışan bir Hyperloop inşa etmeye çalışacağını” açıkladı.

In the coming years, Boring Co will attempt to build a working Hyperloop.

From a known physics standpoint, this is the fastest possible way of getting from one city center to another for distances less than ~2000 miles. Starship is faster for longer journeys.

— Elon Musk (@elonmusk) April 24, 2022

Pratikte hız yuvarının kökeni, tarihteki iki yeniliğe dayanıyor;

• 1799’da George Medhurst tarafından, tahrik sisteminde basınçlı havanın kullanılmasıyla ilgili bir teknoloji patenti.
• Mühendis Isambard Kingdom Brunel tarafından 1844 yılında inşa edilen 20 mil uzunluğundaki bir “atmosferik demiryolu” projesi.

Elon Musk, makalesini paylaştıktan sonra bazı şirketler fikir aldı ve Musk ile beraber çalıştı. Hatta, 2020 yılında halka açık tanıtımı yapılmış ve çalışanları başarılı bir şekilde ulaştırmış bir proje bile var.

Peki, hız yuvarı nasıl çalışıyor?

Geliştirilecek hız yuvarının, saatte 1200 km hız ile seyahat edebilmesini istiyorsak, yerin altına veya üstüne düşük hava basıncına sahip tüplerin inşa edilmesi gerekiyor. Hız yuvarının, tüp içerisinde çok hızlı hareket etmesini istediğimiz için, aerodinamiğin olabildiği kadar düşük tutulması gerekiyor.

Kapsül hareketine zıt yönde hareket eden hava direnci kuvvetini azaltmanın yolu, kapsülün hareket ettiği tüpteki hava basıncını düşürmekten geçiyor. 

Elon Musk, hyperloop ile yolculuğu, bir trende gerçekleşen türbülanssız uçak seyahati olarak tanımlıyor. Bu seyahat ile, günümüz teknolojisi yüksek hızlı trenin 3 katı kadar hızlı seyahat edebileceğiz.

Hyperloop, düşük hava basınçlı bir tüp içerisinde hava yastığı üzerinde ilerleyebilir veya manyetik levitasyon dediğimiz askılama teknolojisiyle, ray üzerinde herhangi bir yere temas etmeden havada hareket edebilir.

Ülkemizde gerçekleştirilen TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali yarışmalarına bu yıl TÜBİTAK RUTE tarafından “Hyperloop Geliştirme Yarışması” kategorisi eklendi.

Çin, ABD, Rusya, Hindistan gibi ülkeler de ”Hyperloop” testlerine başladı. TÜBİTAK Raylı Ulaşım Teknolojileri Enstitüsü TÜBİTAK RUTE, geleceğin hızlı ulaşım sistemi teknolojisi için çalışmalara başladı. Ülkemizde yapılacak olan TENOFEST kapsamındaki yarışmaya TCDD de destek veriyor.

Yarışma için 178 metre uzunluğa sahip bir test tüneli hazırlandı. Parlak fikirlerin gün yüzüne çıkması amacı ile yapılan yarışmada, yarışmacılar bu test tünelinde yüksek hıza ulaşmaya çalışacak.

Tünel içi kurulumlar, haberleşme ve ölçüm sistemleri ve az önce bahsettiğimiz manyetik levitasyon hareketini sağlayacak altyapı, güvenlik önlemleri alınarak sağlandı.

57 takımın başvurduğu yarışmada, 15 takım finale kaldı ve her bir takıma, 25 bin TL bütçe ayrıldı. En yüksek puan alan birinci takıma 50 bin, ikinci takıma 40 bin ve üçüncü takıma 30 bin TL ödül verilecek.